Bezpieczna serwerownia – część I

Dynamiczny rozwój systemów informatycznych wymusza zastosowanie coraz większej infrastruktury serwerowej i urządzeń do gromadzenia danych. Użytkownicy którzy z różnych względów nie mogą wydzierżawić odpowiednich zasobów w zewnętrznych profesjonalnych centrach danych muszą zdecydować się na rozwijanie swoich własnych serwerowni.

Wiąże się to z obowiązkiem ciągłego monitoringu serwerowni nie tylko pod kątem fizycznego bezpieczeństwa to znaczy włamania i kradzieży. Monitoring środowiska serwerowni jest także bardzo ważnym aspektem budowy własnego data center. Takie zdarzenia jak wykrycie zalania bądź pożaru może pomóc uchronić dane zgromadzone na serwerach przed zniszczeniem. Wejście w życie Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych z dnia 25 maja 2018 roku nakłada na podmioty przetwarzające dane osobowe zastosowanie środków technicznych lub organizacyjnych chroniących przed przypadkową utratą, zniszczeniem bądź uszkodzeniem danych osobowych. Jest to zawarte a Art.5 tegoż rozporządzenia. W trosce o bezpieczeństwo danych należy monitorować najważniejsze parametry środowiskowe własnego centrum danych takie jak: Temperatura, Wilgotność powietrza, Obecność dymu, Zalanie wodą, Wykrycie ruchu.

Na rynku można znaleźć bardzo dużo systemów do monitoringu serwerowni. Są one niestety często bardzo drogie i skomplikowane. Dodatkowo poszczególne elementy każdego systemu są przygotowane w taki sposób, że mogą współpracować tylko ze sprzętem tego samego producenta. To mocno ogranicza rozwój systemu monitoringu. Posiadanie własnej serwerowni wymaga utrzymywania stałej temperatury oraz wilgotności. Parametry te zostały zdefiniowane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Ogrzewnictwa, Chłodnictwa i Klimatyzacji (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers – ASHRAE). Stworzona przez to stowarzyszenie regulacja TC0909 ustanawia standardy temperatury oraz wilgotności dla centrów danych. Ze względu na wykorzystanie w prawie każdej serwerowni zasilaczy awaryjnych UPS należy wziąć pod uwagę temperaturę która zapewni najwyższą żywotność akumulatorów.

Stosunek temperatury baterii do jej żywotności Źródło: Asharae TC0909

Na powyższym rysunku pokazano wpływ temperatury na żywotność baterii zasilaczy awaryjnych. Jak widać optymalna temperatura to 25°C. Dodatkowo należy zaznaczyć, że wraz ze wzrostem temperatury rośnie także współczynnik zawodności serwerów jak przedstawiono na rysunku poniżej:

Zależność temperatury od współczynnika bezawaryjnej pracy Źródło: Ashare TCO0909

Standardy ustanowione przez ASHRAE definiują także poziom wilgotności w pomieszczeniu serwerowni. Nie jest on jednak tak precyzyjnie ustalony jak temperatura. Zalecany poziom wilgotności mieści się w przedziale 8% – 80%. Jak widać przedział ten jest dość duży. Największe znaczenie ma tutaj jednak parametr zwany temperaturą punktu rosy. Jest to wartość temperatury w jakiej para wodna którą nasycone jest powietrze zaczyna się skraplać. Zjawisko to występuje na powierzchniach zimniejszych od temperatury otoczenia.

Na poniższym rysunku przedstawiono tabelę punktu rosy dla wybranych wartości temperatury oraz wilgotności. Jak widać dla optymalnej temperatury 25°C wilgotność bezpieczna powinna być nie większa niż 70%. Powyżej tej wilgotności para wodna zawarta w powietrzu stykając się na przykład z elementami metalowymi obudów serwerów o temperaturze 20°C będzie ulegała zjawisku kondensacji i może spowodować przepięcia. Jak można odczytać z tabeli dla temperatury 40°C oraz wilgotności 60% punkt rosy będzie równy 30.8°C a maksymalny wskazany w specyfikacji serwerów np. firmy Dell wynosi 29°C więc są to już parametry niedopuszczalne. Taka wartość parametrów może zaistnieć np. podczas awarii klimatyzatora w serwerowni.

Tabela temperatury punktu rosy Źródło: Opracowanie własne
Źródła:
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ameryka%C5%84skie_Stowarzyszenie_In%C5%BCynier%C3%B3w_Ogrzewnictwa,_Ch%C5%82odnictwa_i_Klimatyzacji,
https://www.dell.com/support/manuals/pl/pl/pldhs1/poweredge-r630/r630_om_pub/environmental-specifications?guid=guid-793bafd0-26c6-4b75-b4bd-4be1224591f6&lang=en-us
Słownik hydrogeologiczny. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Warszawa: Trio, 1997 s. 56
Ashare TCO0909